Co to jest współczynnik ochrony IP i jakie są klasy ochrony i szczelności

Na urządzeniach elektrycznych można znaleźć specjalne oznaczenia, które stanowią informację o ich klasie ochronności oraz poziomie ochrony, jaki zapewnia obudowa. Jest to niezwykle istotne, ponieważ uzyskujemy wiedzę o środkach ochrony przeciwporażeniowej, jakie powinniśmy stosować w kontakcie z konkretnym urządzeniem. Ponadto informuje nas, jak dobrze chroniony jest sam mechanizm, a co za tym idzie, w jakich warunkach urządzenie będzie sprawnie działało, czyli czy np. wybrana przez nas kaseta domofonowa może zostać zainstalowana na zewnątrz budynku. Informacja ta oznaczana jest symbolem IP (z ang. Ingress Protection).

Pełny symbol IP występuje wraz z następującymi bezpośrednio po nim cyframi i literami. Konkretne wartości informują nas, jak dobrze zabezpieczone jest urządzenie przed warunkami zewnętrznymi – tzw. klasa przenikalności, jak również o jego poziomie bezpieczeństwa dla człowieka. Zależnie od tego, jaki stopień IP ma nadane urządzenie, ma ono możliwość pracy w różnych warunkach środowiskowych. Ważną informacją zarówno dla producentów, jak i dla konsumentów jest fakt, że obudowa powinna zostać wykonana w taki sposób, aby poziom jej zabezpieczenia nie zmieniał się w trakcie eksploatacji.

Poszczególne stopnie klasyfikuje norma PN-EN 60529:2003. Oznaczenie wygląda, w zaprezentowany poniżej sposób:

IP X1X2 Y1Y2

X1 – to pierwsza charakterystyczna cyfra, która oznacza, jak ludzie są chronieni przed dostępem do części będących pod napięciem lub też ruchomych. Dotyczy również możliwości przedostawania się do wnętrza urządzenia ciał stałych. Stosuje się oznaczenia cyfrowe od 0 do 6, przy czym 0 oznacza całkowity brak ochrony, a 6, iż obudowa zapewnia bezpieczeństwo nawet przy dotknięciu drutem i jest ona pyłoodporna. Im wyższa liczba, tym wyższe bezpieczeństwo.

X2 – jest to druga charakterystyczna cyfra, która oznacza poziom ochrony przed przedostawaniem się do wnętrza urządzenia wody. Stosuje się oznaczenia od 0 do 8, przy czym 0, oznacza całkowity brak ochrony, a 8 chroni przed dostaniem się wody do wnętrza nawet przy długotrwałym zanurzeniu urządzenia w wodzie.

Y1 – jest pierwszą literą dodatkową, która zawiera w sobie informacje dodatkowe, dotyczące poziomu ochrony przed dostępem do części niebezpiecznych. Jej dodawanie nie jest obowiązkowe, w związku z tym nie występuje zawsze. Stosowane są oznaczenia od A do D. Przy czym A stanowi najniższy poziom zabezpieczenia, a D najwyższy.

Y2 – jest to litera uzupełniająca. Zawarte w niej są dodatkowe informacje odnośnie rodzaju urządzenia, jak również poziomu jego odporności na warunki atmosferyczne. Jej umieszczanie również nie jest obowiązkowe, stąd nie zawsze się pojawia. Stosuje się oznaczenia H, M, S, W. H oznacza aparat wysokiego napięcia, M oznacza zabezpieczenie przed wnikaniem wody, podczas gdy ruchome części urządzenia pozostają w ruchu. S świadczy o ochronie przed wnikaniem wody, gdy ruchome części urządzenia są unieruchomione. W przekazuje nam informację, że urządzenie może być stosowane w określonych warunkach pogodowych, po wcześniejszym wdrożeniu dodatkowej ochrony lub specjalnych zabiegów.

Po co nam ta wiedza?

Przykładowo, jeśli decydujemy się na zainstalowanie dowolnego urządzenia elektrycznego na zewnątrz budynku, to powinno być ono odpowiednio chronione. Wszystko po to, aby zapewniona była jego maksymalnie długa i bezawaryjna praca.

Kupując urządzenie, zwykle dokładnie wiemy, gdzie zostanie zamontowane. Przed wybraniem warto sprawdzić, czy na pewno będzie odpowiednie do instalacji w określonym miejscu. W tym celu powinniśmy poznać jego współczynniki IP oraz IK.